در صنعت ساختمان سازی همواره غلبه بر نیروهای کششی و فشاری مد نظر قرار می گیرند. بتن یکی از بهترین مصالح مورد استفاده به منظور مقاومت در برابر نیروهای فشاری می باشد. اما در برابر نیروهای کششی عملکرد خوبی ندارد به همین دلیل لازم است تا با استفاده از میله های فولادی این نقص را رفع کرد. فولاد مقاومت بسیار بالایی در برابر نیروهای کششی از خود نشان میدهد و از استحکام بالایی برخوردار است. ترکیب آن با بتن نیز منجز به تولید ماده ای می شود که هم از استحکام کششی و هم از استحکام فشاری برخوردار است. یکی از انواع میلگرد که برای افزایش مقاومت سازه به کار برده می شود میلگرد بستر است.
در مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان ایران پاراگراف ۸-۱-۲-۳۶ در تعریف میلگرد بستر آمده است:
میلگرد بستر از یک جفت مفتول طولی تغییر شکل یافته، که مفتول های عرضی به صورت نردبانی یا خرپایی (تصویر شماره ۳) به آن جوش شده اند، تشکیل شده و در ابعاد مناسب برای قرارگیری در درزهای ملات بین ردیف های واحد بنایی نصب می شود.
لازم به ذکر است منظور از واحد بنایی عبارت است از آن بخش از دیوار، جرز و ستون که شامل ترکیبی از مصالح بنایی و ملات است.
با بررسی منابع بین المللی، تاریخچه استفاده از میلگرد بستر به سال ۱۸۱۳ میلادی در اروپا بر می گردد و از حدود هفتاد سال پیش دارای آیین نامه بین المللی و معتبر در آمریکا بوده و در حال حاضر نیز در بسیاری از کشورهای اروپایی، استرالیا، هند، کانادا و نیوزلند دارای آیین نامه ملی می باشد
تعریف میلگرد بستر
در تعریف دیگری از میلگرد بستر آمده است:
میلگرد بستر از مجمو
عه از جنس فولاد ضد زنگ یا استینلس استیل می باشد که برای تقویت دیواری های آجری و یا بلوک سیمانی، در بین سنگ بنایی که به نحوی ترک خورده یا شکستگی دارد مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین میلگرد بستر برای ستونهای بنای ساختمان به منظور باربری عمودی و مایل تاثیر به سزائی دارد.
در این تعریف به صراحت از جنس فولاد زنگ نزن یا استینلس استیل نام برده شده است. این مطلب نشان می دهد که برای ساخت میلگرد بستر می بایست بحث رطوبت ملات ساختمان و امکان زنگ زدگی میلگرد در ملات بستر به کار رفته را در نظر گرفت چرا که در غیر این صورت اگر میلگرد بستر زنگ بزند، نه تنها به مقاومت سازه کمکی نخواهد نمود بلکه خود عاملی برای از بین رفتن آن خواهد گردید. اما با توجه به در نظر گرفتن هزینه های ساختمان، استفاده از جنس فولاد زنگ نزن عملا گران تمام می شود. در این جا می توان از میلگرد های متداول گالوانیزه استفاده نمود. میلگردهای گالوانیزه در واقع همان میلگردهای ساده فولادی هستند که لایه ای از فلز روی (زینک) به منظور محافظت در برابر زنگ زدگی روی آن قرار گرفته داده شده است. برای میلگرد بستر باید از میلگرد آجدار استفاده کرد زیرا به دلیل آجدار بودن برای به کارگیری در میان ملات ساختمان برتری خواهد داشت.
روش اجرای میلگرد بستر
- اگر میلگرد بستر به صورت افقی نیاز باشد، ابتدا باید با استفاده از کلاف میلگرد، با قطر ۴ یا ۶ میلیمتر شکلی به صورت نردبان یا خرپا تولید کنیم. عرض میلگرد بستر مطابق با عرض دیوار باید تنظیم شود. با در نظر گرفتن اینکه میلگرد بستر بایستی کاملا در ملات پنهان گردد معمولا عرض میلگرد بستر را دو تا سه سانت کمتر از ضخامت دیوار در نظر میگیریم. اگردر گوشه های دیوار از مصالح وادار نظیر تیرآهن، میلگرد و … استفاده شده میتوان میلگرد بستر را از طریق جوشکاری به وادار متصل نمود. برای عملیات جوشکاری میلگرد بستر به وادار از دو آیتم گیره و قلاب نیز استفاده میکنند و در شرایطی که در گوشه های دیوار وادار وجود ندارد میتوان میلگرد بستر را در دو ضلع دیوار بهم متصل نمود.
- اگر میلگرد بستر به صورت عمودی مدنظر باشد، در فرآیند چیدمان بلوک ها بروی یکدیگر در فضای خالی ایجاد شده به صورت عمودی میلگردها را قرار داده و با استفاده از میلگرد بستر عمودی آن ها را فیکس می نمایند. به این دیوار ها CMU یا به عبارتی Concrete Masonry Unit گفته می شود.
میلگرد بستر یا وال پست چیست؟
وال پست کلافی است که در طول های مشخص برای یکپارچه عمل نمودن دیوار به کار میرود. در واقع وال پست سبب درگیری دیوار با اسکلت و در نتیجه استحکام دیوار خواهد شد. وال پست نگهدارنده دیوار است. این سازه به صورت یک تیر – ستون طراحی می گردد. وظیفه وال پست انتقال نیروهای حاصل از باد و زلزله از دیوار به فرم می باشد که موجب عدم تخریب دیوار میگردد. وال پست در دو نوع قائم و افقی است. وال پست قائم در زمانی که دهانه بزرگ باشد از روی تیر طبقه پایین به تیر طبقه بالا در دهانه جوش میشود.
اخیرا میلگرد بستر جایگزین وال پست شده و اکثرا از میلگرد بستر به دلیل راحتی نصب، سبک بودن سازه، استحکام بالا، اتصال قوی دیوارهای دوجداره، انعطاف بیشتر دیوارها و … استفاده میکنند.
..
.